چابکی بازاریابی خدمات، مفهوم پردازی و توسعه مقیاس

بازاریابی در کنار مفاهیمی مثل رقابت و چابکی از موضوعات چالشی در حوزه خدمات است که همواره مد نظر صاحبنظران می­باشد. از آن جا که حفظ و نگهداشت مشتریان به چگونگی برآورده شدن انتظارات آنان از سوی شرکت­ها بستگی دارد، سنجش دقیق و پاسخ­گویی به انتظارات مشتریان به طور چابک الزامی و کلیدی است. بر این اساس، هدف این پژوهش، تعریف نظری چابکی بازاریابی خدمات و همچنین توسعه ابزاری استاندارد جهت اندازه­گیری این متغیر می­باشد. در این راستا ابتدا با انجام دلفی فازی مثلثی، سنجه­های مناسب مشخص شد. سپس با تحلیل عاملی اکتشافی، عوامل مکنون سازه چابکی بازاریابی خدمات استخراج گردید. برای تعیین اعتبار مدل اکتشاف شده با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی به بررسی شاخص­های برازندگی پرداخته شد. نتایج به دست آمده، 18 سنجه مرتبط به آن را برای اندازه­گیری چابکی بازاریابی خدمات شناسایی نموده است. بر اساس یافته­های تحقیق پایش منابع انسانی و توانمندسازی به عنوان ابعاد سازه چابکی بازاریابی داخلی،  نیازسنجی و انطباق به عنوان ابعاد چابکی بازاریابی تعاملی و همچنین انعطاف­پذیری رویه­ای و آمیخته بازاریابی منعطف به عنوان ابعاد چابکی بازاریابی خارجی شناسایی و معرفی شده­اند.